«سنگ مرمر» زیباست. آیا تابهحال به ذهنتان خطور کرده که این زیبای قدیمی و دوستداشتنی میتواند به شما صدمه نیز بزند؟ در این نوشته در مورد فواید و مضرات این موجود ارزشمند که از دیرباز توجه معماران تا مجسمهساز را تا به خود جلب کرده گفتگو میکنیم.
مرمر حس و داستانهای تاریخی روم و یونان باستان را برای ما تداعی میکند. البته سنگ مرمر علاوه بر این حس، خواص دیگری نیز دارد. کلسیت موجود در سنگهای مرمر دارای فایدههای متعددی است که باعث میشود دلایل دیگری بهجز زیبایی برای استفاده از مرمر وجود داشته باشد و در طراحی کاربریهای مختلف، فواید مرمر و کلسیت آن نیز در نظر گرفته شود. طبق برخی یافتهها میتوان گفت کلسیم ناشی از خرد شدن و آسیاب سنگ مرمر و سنگ آهکی که در ساختمان محل نگهداری حیوانات وجود دارد، میتواند باعث افزایش تولید گوشت و شیر برای نگهداشتن گاوهای شیری شود. این پدیده بهخاطر وجود کلسیم و ارتباطش با تغذیه دام رخ میدهد.
از سنگ مرمر عمدتاً در بناهای تاریخی و ساختمانها استفاده میشود. علاوه بر این، مرمر برای کفسازی اتاقها، حیاطها و همچنین بهعنوان رویه روی میزها نیز کاربرد دارد. از سنگ مرمر در پلهها نیز استفاده میشود؛ چرا که در استفاده و هنگام بالارفتن کاربران چندان فرسوده نمیشود. سنگ مرمر بافتی متخلخل دارد و گزینه مناسبی برای مکانهایی با رطوبت بالا حساب میشود. تخلخل این سنگ در جاهایی مانند حمام میتواند گزینه خوبی در مقابل نفوذ آب به جاهای دیگر باشد. از طرفی خاصیت خنثیکننده اسید سنگ مرمر در دیواره بیرونی برای جلوگیری از حمله مواد شیمیایی و سولفات شدنشان هم میتواند مفید باشد. همین ویژگی باعث میشود از این سنگ روی دیوارها و بهعنوان پوشش نیز استفاده شود. علاوه بر این، سنگ مرمر در ساخت نماد مقبره و برای تزئین و پوشاندن ستونهای ساختمان هم استفاده میشود.
هنگامی که سنگهای آهکی (لایم استون) در معرض حرارت و فشار زیاد قرار میگیرند، به سنگ مرمر تبدیل میشوند. وجود مقدار کمی ناخالصی در کلسیت در طول دگرگونی و تغییر منجر به ایجاد طیف گستردهای از رنگها در سنگ مرمر میشود. همین تنوع رنگ، دغدغه صاحبان گالریها برای انتخاب طرح و رنگ سنگ است. این مواد موجود در مرمر که جلوهای زیبا به خانه و محل کار میدهند، میتوانند بهمرور روی سلامتی انسان تأثیر بگذارند. برای همین مراکز ایمنی و بهداشت شغلی برای هر ۸ ساعت کاری یک انسان ۵ تا ۱۵ میلیمتر در مترمکعب سنگ مرمر را مجاز میدانند. ((OSHA) یا (NIOSH)).
استنشاق سنگ مرمر و یا تماس آن با پوست و چشم میتواند برای آن نواحی و همچنین دستگاه تنفسی مضر باشد. سوزش چشم، پوست، غشای مخاطی، دستگاه تنفسی فوقانی، سرفه، عطسه، ترشح مخاط نازک بینی، ترشح اشک و مواردی ازایندست، همهوهمه میتوانند از نشانههای تأثیرگذاشتن سنگ مرمر روی سلامتی انسان باشند.
در نتیجه، اگرچه مرمر موجودی زنده است و حس خوبی برای انسان در محیط زندگی و کارش ایجاد میکند، بهتر است در طراحی و بهکارگیری از این زیبای ارزشمند حد تعادل را رعایت کنیم. البته فراوری سنگ و ایجاد تغییراتی در آن میتواند برای جلوگیری از آسیبهای مختلف در محیطهای دارای مرمر مفید باشد. استفاده از لایهای رزین که معمولاً بعد از برش و پولیش روی سنگ را میپوشاند، میتواند اعداد و آمارها را تغییر دهد.